Thực hiện chủ trương của Chính phủ “bơm” vốn lãi suất rẻ cho phân khúc đất nền long phước khoảng 20.000 - 40.000 tỷ đồng trong năm nay, nhằm kích cầu thị trường bất động sản, các NHTM đang rầm rộ tung nhiều gói vốn ưu đãi cho lĩnh vực này. Một trong những điểm sáng đối với tín dụng bất động sản trong năm 2014 chính là việc bỏ “room” đối với tín dụng bất động sản.


Theo đại diện nhiều ngân hàng, việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa bất động sản ra khỏi nhóm tín dụng không khuyến khích là một điều kiện thuận lợi đối với lĩnh vực bất động sản trong năm 2014 và cũng là một cơ hội cho các NHTM. "Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là NHNN không có kiểm soát về tăng trưởng tín dụng, mà sẽ khống chế một cách tổng quát ở chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng toàn ngành ở mức 12%, thay vì phân ra từng khu vực như trước đây", Tổng giám đốc Eximbank, ông Trương Văn Phước nhìn nhận.

Sacombank vừa triển khai gói tín dụng 1.000 tỷ đồng, ưu đãi cho vay đối với các khách hàng cá nhân có nhu cầu vay vốn mua, xây hoặc sửa chữa bất động sản từ nay đến hết tháng 5/2014. Khách hàng có thể vay tối đa 100% giá trị mua, chuyển nhượng, xây dựng, sửa chữa bất động sản, với số tiền vay lên đến 10 tỷ đồng trong vòng 10 năm đối với xây, sửa chữa và 15 năm đối với mua alibaba long phước tại Đồng Nai. Lãi suất áp dụng cho các khoản vay này là 9,9%/năm trong 2 tháng đầu tiên, sau đó được áp dụng bằng Lãi suất huy động cộng với biên độ 2%/năm trong 10 tháng tiếp theo và 4%/năm trong các năm còn lại. Đồng thời, khách hàng được ân hạn vốn tối đa 1 năm đối với mua và 6 tháng đối với xây, sửa chữa nhà.

Kế đó là REE, lãi ròng 657 tỷ đồng, vượt xa kế hoạch đề ra của năm, riêng lĩnh vực cho thuê BĐS đã đem về doanh thu 121 tỷ đồng. Tiếp theo là HAG, lợi nhuận sau thuế 351 tỷ đồng, không chỉ đơn thuần từ BĐS - theo giải trình của ông Nguyễn Văn Sự, Tổng giám đốc HAG - mà còn có khoáng sản, đặc biệt là nguồn thu từ mủ cao su “trong quý 4-2012 đã bán được 46 tỷ đồng”…Trong danh sách DN lợi nhuận, có 6 DN lãi khiêm tốn, chỉ bạc triệu. Thấp nhất là VNI, lãi 38,7 triệu đồng. Kết quả này khá ít nếu so với vốn chủ sở hữu là 107 tỷ đồng, trong khi nợ phải trả là 124 tỷ đồng!

Sàn chứng khoán cũng đón nhận những tín hiệu tích cực từ các DN lỗ năm ngoái nay bắt đầu có lãi. Mặc dù chỉ lãi 3 tỷ đồng, nhưng là nỗ lực đáng ghi nhận của QCG khi năm trước lỗ tới 44, tỷ đồng! Doanh thu tăng nhờ công ty xây dựng xong và tiến hành bàn giao căn hộ, đất nền tại hàng loạt dự án như Giai Việt, The Mansion, Trung Nghĩa, 13E Phong Phú Bình Chánh… Tuy nhiên QCG vẫn phải đối mặt với nỗi lo lớn: hàng tồn kho gần 3.000 tỷ đồng, trong khi nợ ngắn hạn 1.483 tỷ đồng. Việc chuyển nhượng một phần dự án Tăng Nhơn Phú đã đem lại cho ITC khoản thu nhập đáng kể, góp phần lợi nhuận năm 2012 lên 6,3 tỷ đồng trong khi năm ngoái lỗ 136,8 tỷ đồng.

Lỗ lớn nhất trên sàn chứng khoán thuộc lĩnh vực dầu khí, Tổng Công ty cổ phần Xây lắp dầu khí Việt Nam (PVX) lỗ tới 1.222,6 tỷ đồng! Tuy mang “mác” dầu khí nhưng tiền “rải” cho đến 8 công ty chuyên về BĐS, gồm công ty con, liên doanh, liên kết và kể cả nắm giữ dưới 20% vốn với trên 1.400 tỷ đồng. Trong năm 2012, mặc dù thị trường BĐS khó khăn nhưng PVX vẫn tiếp tục đầu tư mạnh vào công ty BĐS, công ty đã tăng gấp 3 khoản đầu tư vào Công ty cổ phần Phát triển đô thị dầu khí (PVC Mekong) lên 153,5 tỷ đồng vốn góp, tăng thêm vốn vào công ty con PVC Land lên 204 tỷ đồng.

Với gói tín dụng 5.000 tỷ đồng, Lãi suất 12%/năm cố định trong 2 năm đầu vừa được Eximbank đưa ra, ông Phước kỳ vọng, sẽ có những tác động tích cực đến thị trường bất động sản vốn bị “đóng băng” kéo dài, với lượng hàng tồn kho rất lớn. Chủ trương của Eximbank là sẽ đẩy mạnh tín dụng cá nhân; trong đó, đối với tín dụng bất động sản, Eximbank tập trung chủ yếu cho cá nhân vay vốn mua nhà để ở.

Tình hình kinh tế khó khăn, dẫn đến tình trạng hợp đồng giao dịch bị ngưng nửa chừng. TDH có doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ đạt kết quả tốt. Tuy nhiên các khoản giảm trừ đến 68,8 tỷ đồng do hàng bán bị trả lại, khách hàng hủy hợp đồng vì khó khăn về tài chính. Nhờ nguồn lợi khá lớn từ đầu tư chứng khoán đã đem đến cho công ty lãi của năm hơn 20 tỷ đồng!

Tổng giám đốc Sacombank, ông Phan Huy Khang cũng cho biết, dư nợ tín dụng bất động sản chỉ mới chiếm khoảng 15 - 20% trong tổng dư nợ tín dụng của Ngân hàng. Do đó, dư địa cho vay ở lĩnh vực này tại Sacombank còn rất lớn. Theo ông Khang, hiện Sacombank không chỉ đẩy mạnh cho vay bất động sản tiêu dùng (cá nhân mua, sửa chữa nhà…) mà còn tìm kiếm các dự án có đầu ra khả thi để tài trợ vốn cho các chủ đầu tư.

Tương tự, OCB đang nỗ lực tìm kiếm các dự án có đầu ra tương đối tốt để tài trợ vốn. Đơn cử như Dự án căn hộ Ehome 3, dành cho phân khúc khách hàng có thu nhập trung bình và ổn định đã được OCB dành 80 tỷ đồng tài trợ. “Dự án này là một hướng đi phù hợp và có ý nghĩa dành cho phân khúc khách hàng đang có nhu cầu nhà ở thực sự, nên OCB đã quyết định tài trợ vốn”, lãnh đạo OCB cho biết.

Thực tế, tăng trưởng tín dụng ở lĩnh vực sản xuất - kinh doanh năm nay được các chuyên gia nhận định vẫn còn nhiều khó khăn, bởi hoạt động của doanh nghiệp chưa thoát khỏi tình trạng đình đốn khi hàng tồn kho chưa giảm do sức tiêu thụ thị trường suy yếu. Vì vậy, dù bất động sản vốn được xem là còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, các ngân hàng vẫn phải cố gắng sàng lọc các dự án tốt để tài trợ vốn.

Đơn cử như BIDV có gói vốn 6.000 tỷ đồng cho vay bất động sản; trong đó, dành 2.000 tỷ đồng cho các dự án nhà ở thu nhập thấp khu vực đô thị và nhà ở công nhân khu công nghiệp và 4.000 tỷ đồng dành cho cá nhân, hộ gia đình mua nhà. Ngoài ra, BIDV còn tài trợ 3 dự án thuộc Chương trình 12.500 căn hộ tái định cư, thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP. HCM), với tổng số vốn cam kết là 6.806 tỷ đồng...

Theo lãnh đạo của một số nhà băng, đây là thời điểm tốt để triển khai các chương trình tín dụng bất động sản, nhất là cho vay mua nhà, vì Lãi suất trên thị trường đang theo chiều hướng giảm và sự quan tâm từ phía các khách hàng có nhu cầu mua nhà để ở đang gia tăng. Tuy nhiên, NHNN cần xây dựng chính sách tín dụng theo hướng không tăng tỷ trọng tín dụng bất động sản trong tổng dư nợ của toàn hệ thống, nhưng điều chỉnh linh hoạt tỷ trọng cho vay với từng đối tượng, đặc biệt là với khách hàng cá nhân có nhu cầu nhà ở. Mặt khác, cần có các cơ chế, chính sách hợp lý khuyến khích các NHTM tăng trưởng tín dụng bán lẻ, cho vay người mua nhà để ở…, để các NHTM có thể giảm Lãi suất cho vay. Bởi thực tế, Lãi suất cho vay mua nhà hiện nay chỉ được các NHTM ưu đãi ở mức 8 - 9%/năm trong vài ba tháng đầu, rồi sau đó lại tăng vọt lên.

Trong khi Bộ Xây dựng vội vàng đính chính “không phải 80% doanh nghiệp (DN) bất động sản (BĐS) có lãi”, thế nhưng kết quả kinh doanh trong năm 2012 của các DN BĐS và liên quan đến BĐS đang niêm yết trên sàn chứng khoán minh chứng ngược lại: trên 80% DN có lãi! Thống kê từ 124 DN trên 2 sàn chứng khoán gồm có kinh doanh BĐS, sắt thép, xi măng, xây dựng… kết quả như sau: 105 DN có lãi với 5.450,8 tỷ đồng; 19 DN bị lỗ hơn 2.541,3 tỷ đồng. Lãi hàng đầu tập trung vào hầu hết DN có “số má” trên thương trường. Đứng đầu là VIC, lợi nhuận kếch xù 1.847 tỷ đồng, hầu hết tập trung vào các dự án BĐS mà công ty đang đầu tư và khai thác.

Tuy nhiên, kết quả tất cả đầu tư đó, như liên tiếp quý 2 và 3-2012 ông Trương Quốc Dũng, Phó Tổng giám đốc PVX đã giải trình với Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội: Một số đơn vị thành viên có kinh doanh BĐS gặp nhiều khó khăn trong công tác tiêu thụ sản phẩm, huy động và thu hồi vốn để thực hiện dự án, trong khi vẫn phải chi phí để duy trì hoạt động, vì vậy không đạt được kết quả sản xuất kinh doanh. Khoản lỗ trên lên cao vì PVX trích dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn lên 726,7 tỷ đồng vào cuối năm! Lỗ lớn nhưng đáng ngại là PVX nợ ngắn hạn hơn 1.100 tỷ đồng, trong đó gần như toàn bộ tại Oceanbank.